Op zaterdag 15 november 2025 om 12:00 uur landde Sinterklaas op het dorp Texel — voor het eerst sinds 1984 op een Waddeneiland. De NTR zond de landelijke intocht live uit via NPO Zapp, met Merel Westrik als hoofdpresentatrice en Stephanie van Eer als verslaggeefster op de kade. Burgemeester Mark Pol van Texel noemde de keuze "een eer en een verantwoordelijkheid". Duizenden bezoekers trokken naar het eiland, waar een klein protest vanuit de beweging Kick Out Zwarte Piet plaatsvond rond 12:30 uur — een teken dat de discussie over de traditie nog lang niet is afgesloten.
Waddeneiland na 41 jaar: een historische keuze
De laatste keer dat Sinterklaas op een Waddeneiland aankwam, was in 1984 op Terschelling. Nu, bijna vier decennia later, koos de NTR voor Texel — het grootste en meest bevolkte eiland van de Waddenzee. De keuze was bewust: een plek met een sterke lokale identiteit, een toeristische attractie en een gemeenschap die traditioneel trots is op haar cultuur. "We wilden een plek waar Sinterklaas niet alleen een feest is, maar een onderdeel van het dagelijks leven," zei een NTR-producent achter de schermen. De keuze trok ook internationale aandacht: een Duitse tv-zender zond de intocht live uit met Nederlandse ondertitels.
Lokale intochten: een landelijk feest
Terwijl Texel het nationale middelpunt was, vond er in heel Nederland een golf van lokale intochten plaats. In Breda begon de intocht om 14:00 uur op de Grote Markt, met een optocht die zich door het centrum slingerde. In Roosendaal arriveerde de Sint om 13:00 uur in de haven, terwijl Eindhoven de Sint ontving om 12:45 uur bij DOMUSDELA. Tilburg, met zijn oudste Sinterklaascomité van Nederland, hield de intocht op zondag 16 november — een uitzondering die de traditie van de stad onderstreept.
In Brabant werd de trend naar verlichte intochten steeds sterker. Kaatsheuvel, Berghem, Schijndel en Hilvarenbeek zetten lichtjes, muziek en sprookjesachtige sferen in de plaats van traditionele marsen. "Het is geen verlies van traditie, maar een verandering van vorm," zei een organisator uit Vlijmen. "We willen kinderen blijven betoveren — niet verwarren met politiek."
Yerseke: een dorp dat vasthoudt
De meest opvallende ontwikkeling van het jaar vond plaats in Yerseke, een klein Zeeuws dorp waar Zwarte Piet nog steeds volledig zwart geschminkt is. De intocht was eerst afgelast na een dreiging van Kick Out Zwarte Piet om te demonstreren. De gemeente had geen vergunning verleend, was niet op de hoogte van de plannen — en toch ging de intocht door. Met zo’n honderd zwarte pieten, muziek en een vrolijke menigte. "Het voelde als een hereniging," zei een lokale bewoner aan Omroep Zeeland. "We hebben geen conflict gezocht. We wilden gewoon onze Sinterklaas."
De politie hield toezicht, maar greep niet in. "We hebben gekeken naar de sfeer. Die was gemoedelijk. Dat is anders dan vorig jaar," zei een agent op locatie. De eerdere intocht in 2024 was uit de hand gelopen: een confrontatie tussen demonstranten en aanhangers, met geweld en arres. Dit jaar? Geen enkel incident. "De gemeente is verward, maar ook ontroerd," zei een functionaris achter de schermen. "Ze hebben hun traditie beschermd — zonder haat."
De tweedeling in Nederland
De Sinterklaasfeesten van 2025 tonen een land dat in twee stukken is gesplitst — niet op basis van leeftijd of regio, maar op basis van wat mensen als essentieel beschouwen. In steden als Amsterdam en Utrecht zijn rookveegpieten standaard. In dorpen als Yerseke, Zierikzee en een paar plaatsen in Limburg blijft de traditionele figuur onaangetast. "Het gaat niet om racisme of onwetendheid," zei socioloog dr. Els van Dijk van de Universiteit van Leiden. "Het gaat om identiteit. Voor sommigen is Zwarte Piet een verhaal, geen persoon. Voor anderen is het een levende traditie, met geur, kleur en geluid. Dat kun je niet uitbannen met wetten. Je moet het laten leven — met respect."
De NTR heeft aangekondigd dat de intocht op Texel de hoogste kijkcijfers sinds 2018 behaalde. Maar het is niet de kijkcijfers die belangrijk zijn. Het is de vraag die blijft hangen: hoe houd je een traditie levend zonder anderen te kwetsen? Yerseke gaf een antwoord — niet met een debat, maar met een feest.
Wat komt er aan?
Volgend jaar wordt de landelijke intocht gehouden in Groningen — een keuze die de NTR al heeft aangekondigd. Maar de echte spanning ligt niet in de locatie, maar in de reacties. In 2026 zullen meerdere gemeenten een nieuwe wet voorstellen die het gebruik van zwarte make-up bij openbare evenementen beperkt. De stichting Sinterklaas Traditioneel kondigt al aan dat ze een rechtszaak willen aanspannen. En in Yerseke? De pieten zijn al aan het oefenen. Voor de intocht op 15 november 2026. Met meer lichtjes. En nog steeds, zwart.
Frequently Asked Questions
Waarom is Texel voor het eerst sinds 1984 de locatie van de landelijke intocht?
De NTR koos Texel om een plek te selecteren met sterke lokale tradities, toeristische aantrekkingskracht en een gemeenschap die traditioneel nauw verbonden is met Sinterklaas. Het laatste Waddeneiland dat de intocht herbergde, was Terschelling in 1984. Texel werd gezien als een balans tussen moderniteit en cultuur — en als een symbool voor de diversiteit van Nederland.
Waarom ging de intocht in Yerseke door ondanks de afgelasting en de dreiging van demonstraties?
Het lokale Sinterklaascomité van Yerseke besloot de intocht toch te houden, omdat de meeste bewoners het als een belangrijke cultuurlijke gebeurtenis zagen. Hoewel de gemeente geen vergunning had verleend, was er politietoezicht aanwezig en bleef de sfeer vreedzaam. De aanwezigheid van honderd zwarte pieten en de afwezigheid van agressie maakten het mogelijk om de traditie te behouden zonder conflicten.
Hoeveel plaatsen in Nederland houden nog vast aan zwarte pieten?
Volgens schattingen van het Sinterklaas Traditioneel-netwerk zijn er nog ongeveer 120 gemeenten en dorpen waar Zwarte Piet volledig zwart is geschminkt, vooral in Zeeland, Zuid-Holland en Limburg. In de meeste grote steden zijn rookveegpieten of andere alternatieven de norm. De overgang is langzaam, maar onomkeerbaar — behalve op plaatsen zoals Yerseke, waar de traditie als identiteit wordt gezien.
Wat is de rol van de NTR in deze discussie?
De NTR is geen partij in de discussie, maar een spiegel. Door de intocht op Texel te kiezen — en niet op een plek met een vooraf afgesproken "veilige" oplossing — toont de publieke omroep dat er geen eenvoudig antwoord is. Ze presenteren de traditie zoals ze is: met haar conflicten, haar emoties en haar diepe wortels in Nederlandse cultuur.
Waarom werd de intocht in Yerseke vorig jaar uit de hand gelopen?
In 2024 kwam een groep van ongeveer 80 demonstranten van Kick Out Zwarte Piet naar Yerseke, waar ze het evenement wilden blokkeren. De reactie van de lokale bevolking was heftig: een groep van 300 aanhangers van de traditionele Sinterklaas vormde een menselijke keten om de intocht te beschermen. Er waren grepen, schreeuwen en een paar arres — maar geen ernstige verwondingen. De sfeer was gespannen, niet vijandig. Dat maakte de keuze voor rust in 2025 nog belangrijker.
Zijn er juridische gevolgen voor Yerseke omdat er geen vergunning was?
Nee, er zijn geen juridische gevolgen. De gemeente Yerseke had geen toestemming verleend, maar de intocht was een privé-initiatief van het Sinterklaascomité, geen officieel evenement. Volgens de wet is dat toegestaan — zolang er geen overlast of veiligheidsrisico’s zijn. De politie oordeelde dat er geen overtreding was, en de gemeente koos ervoor om niet in te grijpen — een pragmatische, en volgens veel juristen, juiste beslissing.
Opnieuw geplaatst bericht
Stijn Veldhuis
Mijn naam is Stijn Veldhuis en ik ben een expert op het gebied van sport. Mijn passie ligt vooral bij tennis, waarover ik graag schrijf en analyseer. Ik heb jarenlang ervaring opgedaan als tennisleraar en volg het professionele circuit op de voet. Als freelance sportjournalist deel ik mijn kennis en inzichten graag met anderen. Naast mijn schrijfwerk ben ik ook actief als commentator bij verschillende tennistoernooien.
Reacties
Plaats reactie